Dē ingentī quōdam opere Historiam Philosophicam Latīnē illustrantī

Fuit olim in Germania vir quidam, Jacobus Bruckerus nomine, 

qui quidem vir, inter alia opera, quoddam magnae quidem molis de Historia Philosophica opus strenue certe diligenterque elucubravisse videtur, idemque satis, nisi totus fallor, emendato ac puro sermone Latino scriptum, inscriptum vero Historia critica philosophiae a mundi incunabulis ad nostram usque aetatem deducta.

Huius magnae molis operis sex numero sunt libri seu tomi:

Tomus primus, in quo, praeter praefationem dissertationemque praeliminarem, quam appellat auctor, fata philosophiae narrantur a mundi nascentis origine ad initia monarchiae romanae;

Tomus vero secundus complectitur historicam philosophiae narrationem ab initiis monarchiae romanae ad repurgatas usque litteras;
Tomus tertius est altera pars de fatis philosophiae a Christo nato ad repurgatas usque litteras;
Tomus autem quartus conspectum nobis exhibet philosophiae ab hominibus in regionibus ad occidentem spectantibus excultae a tempore resuscitatarum in occidente litterarum ad nostra tempora, auctoris scilicet.
Tomus praeterea quintus alteram quarti partem complectitur; 
Sextus denique tomus continet appendicem, accessiones, observationes, illustrationes atque supplementa, a. 1767º editus.

Cuius praeterea Historiae Philosophicae operis utile quoddam compendium ad usum studiosae iuventutis postea concinnandum curavit Johannes Jacobus ille Brucker, cuius quidem compendii titulus est institutiones Historiae Philosophicae. 

Hoc enim compendium et Latine scriptum paulatim legere animum induxi, ut historiae philosophicae conspectum quendam quasi universum haberem, licet non omnibus in locis, quos iam lectitaverim, auctori assentiar, etiamsi, id quod est dolendum, opus non ad nostram novissimam aetatem sit perductum, quamquam denique, ipsorum auctorum opera legere longe praestat.

Ceterum, desiderantur hisce temporibus, nisi me, -utinam vero!-, animus fallit, optima historiae philosophicae ad nostram novissimam aetatem perductae opera, quae sat puro atque emendato sermone Latino scripta sint.  etenim, rariores in dies libri philosophici lingua Latina scribebantur iam inde ab undevicesimo saeculo.  multae tamen novae vel antea prorsus inauditae notiones philosophicae excogitatae sunt quae sermone vernaculo proferebantur ab hominibus qui plerumque cultum atque usum linguae Latinae, variis de causis, minus diligenter quam superiore aetate suscipiebant.  quae quidem omnia novissima sermone, specie saltem, Latino explanare sunt conati recentissimi quidam scriptores.  ut pauca tantum hac de re exempla tibi, amice lector, afferam, considera, sis, haec verba quae de illius Darwin pervestigationibus atque repertis, sermone Latino sunt prolata hac in commentatione, vel haec alia quae, in libro quodam ad philosophiam spectanti, vir fidei catholicae adhaerens scripserat.

Hunc denique librum, si, levi, ut aiunt, obtutu, percurrimus, animadvertere possumus auctorem et verbis -quorum, ut praeteriens dicam, nonnulla, etsi, specie dumtaxat, Latina, modernas tamen linguas vernaculas valde resipere videntur atque forsitan paulo neglegentius in locum veterum verborum similia significantium suffecta- et grammatica Latina scripsisse, minus tamen puro atque integro sermone Latino quem apud veteres auctores, vel apud eos recentiores qui sic plerumque scripserunt ut illi locuti sint, percipimus. 
Nec tamen desunt breves commentationes Latinae, lectu dignae, quae recentis, etiam recentissimae philosophiae fata complectantur. 

Ut illud denique redeam, unde digressus sum, Johannis Jacobi Brucker compendium historiae philosophicae sum perlecturus, ut duos parietes, quod aiunt, de eadem fidelia dealbare possim, ut nempe Latine legam, quod quidem mihi maxime est cordi, itemque philosophiam aliqua ex parte colere pergam.

Haec tamen cursim, amice lector, hactenus scripsi. Alias fusius et, quoad eius facere potuerim, diligentius scribam oportet.