lunes, 27 de mayo de 2013

Singulae Tullii ac Vivis sententiae de veritate num cognosci possit

Quotiescumque cogito de quaestione philosophica num Veritas a nobis integre cognosci possit mihi statim in mentem venit praeclarae atque eximiae sententiae a Marco Tullio Cicerone olim in primo Tusculanarum prolatae.  Etenim, hoc loco, Tullius propius accedere videtur ad placita illorum Academicorum qui scepticismum, etsi moderatum, profitebantur.



Haec enim sunt Ciceronis verba: 


ultra enim quo progrediar, quam ut veri similia videam, non habeo; certa dicent ii, qui et percipi ea posse dicunt et se sapientīs esse profitentur.





Hodie autem, quum legere coepissem Iohannis Ludovici Vivis opusculum philosophicum cui index De initiis, sectis, et laudibus Philosophiae, similem legi sententiam, etsi non eandem, quum, teste Ludovico, veritas cognosci forsan posset, nisi fucata, obscurata, immo sepulta esset a rerum scriptoribus.

"Veritas, inquit Vives, ut Democritus aiebat, altissimo in puteo demersa latet; quonam vero modo ad nos usque pervenerit, rerum Scriptores intricarunt, obscurumque reddiderunt ... Nobis vero probatiores sequi auctores et verisimiliora affirmare fuerit satis, quibus unusquisque contentus nimirum erit, qui tantam rerum usque adeo procul a nostra memoria positarum obscuritatem paulum considerarit."

Etiamsi Ludovicus Vives hoc loco de vero Philosophiae ortu agit, ea tamen verba fortasse ad ipsam rerum veritatem aliquo modo pertinere considerare possimus. 



Quum praeterea hic etiam de modestia sinceri philosophi agatur, facere non possum quin verba commemorem quae suo opusculo Ludovicus rettulit de origine vocis Philosophiae a Pythagora Samio, modestiae causa, fictae:



"Pythagoras ille Samius … rogatus qua ipse arte maxime valeret … se artem ille respondit habere nullam, verum esse philosophum …

Pythagoras vero nomen illud ipse sibi confinxerat … tantum nomen sapientis, velut invidiosum, non ausum se contingere dixit … idcirco sese φιλόσοφον nominasse, quasi amantissimum, vel quasi studiosissimum sapientiae, non socium eius, quod priores utpote sophi profiteri visi sunt, sed clientem atque sectatorem … secumque actum praeclare putet, si id assequatur; ita verecundiore posthac, maiorisque modestiae, minoris invidiae nomine appellatum est philosophiae studium…

Quae quidem verba, ut praeteriens dicam, ab ipso Tullio Vives petivisse videtur, quum enim Cicero, in quinto Tusculanarum haec de Pythagora illo Samio referat.



Ceterum, haec philosophorum modestia desiderari videtur nonnumquam, quum enim sapientiae studiosi pugnantes secum hac grassantur via:



sic eum –inquit Vives- discipuli nuncupabant sui, frequentissimo inter se ac firmissimo argumento αὐτὸς ἔφα, quod est, ipse dixit.

Et ipse Cicero in primo Tusculanarum religiosam quasi venerationem profitetur erga Platonem potius quam illam philosophi modestiam veri similia dumtaxat perquirentis, de qua supra egimus.



Simili quoque ratione Epicureus Lucretius magistrum suum Epicurum summis prosequitur laudibus eumque tollit in caelum tanquam ipsum deum.

miércoles, 15 de mayo de 2013

De humanitatis notione quadam



Hac velim commentatiuncula paucis verbis sententiam meam, etsi adumbratam, aperire de Humanitatis notione paedagogica quae mihi vere manca videtur, quoniam ea Humanitas non spectat, ut opinor, ad sola Studia Humaniora seu Liberaliora, a maioribus nostris appellata
Etenim Humaniora illa studia, mea quidem sententia, non modo ad artes pertinent illas quibus oratio exercetur, quae quidem artes sunt Grammatica, Rhetorica, Poesis -quae artem Musicam continet- litteraeve elegantiores pulchrioresque dictae atque ad artes figurativas, quae dicuntur, verum etiam ad disciplinas spectant scientificas, quas appellant, artesque manuarias, dummodo hae  quodam venustatis et humanitatis -velut benevolentiae erga omnes homines- sensu excolantur atque ab hominibus non invitis sed opera faciendi studiosis exerceantur.  
Ad quae omnia accedit, id quod iam maiores praecepisse videntur, Philosophia –praesertim moralis- sed etiam philosophia velut studium doctrinae, sapientiae, eorumque quae vera sunt, quae quidem philosophia complectitur scientias ut Mathematicam, Astronomiam aliasque scientias Naturales quaeque ad hominis naturam sociabilem pertinent.  
Quaestiones igitur Naturales scientiaeque illae, quas plurimi, ni fallor, homines qui nunc sunt, nihil ad Humanitatem sive ad studia Humaniora spectare effutiunt, pertinent quoque ad ea quae hominis propria singulariaque sunt, et studio veritatis, venustatis, humanitatisque perficiendae excoli debent una cum litteris aliisque artibus elegantioribus.  Quae quidem hic a me scripta veteres etiam animadverterunt, ut mihi quintum M. T. Ciceronis Tusculanarum librum legenti videtur:

Quid est enim dulcius otio litterato? is dico litteris, quibus infinitatem rerum atque naturae et in hoc ipso mundo caelum terras maria cognoscimus.


Nonne igitur hae litterae ad Mathesin, ad Astronomiam atque ad Naturales Quaestiones spectant?

domingo, 12 de mayo de 2013

Salve!


Vestigiis insistens veterum auctorum qui ea locutione sunt usi hisce dumtaxat locis: 
M. T. Varro: "quod in solum mihi venerit, ponam" ... 
Cic. 9 Fam. "convivio delector, ibi loquor quod in solum, ut dicitur",  et ipse quicquid in solum, quicquid enim in buccam venerit, hoc est, de qualibet re scripturus sum his in commentariis vulgo blog appellatis. 



Vale